Janina Fabierkiewicz-Szyrkowa, znana z domu jako Rackiewicz, przyszła na świat 8 listopada 1912 roku w Łukowie. Była to osoba o niezwykle bogatej i burzliwej biografii, która na trwałe wpisała się w historię Polski.
Nie tylko pełniła rolę nauczycielki, ale również aktywnie uczestniczyła w walkach jako bojowniczka Związku Walki Zbrojnej. Jej odwaga i determinacja w obliczu trudności są godne podziwu.
W ciągu swojego życia doświadczała długoletnich represji ze strony okupacyjnych władz niemieckich, a także była ofiarą brutalnych eksperymentów pseudomedycznych, które były stosowane w czasie II wojny światowej.
Janina Fabierkiewicz-Szyrkowa zmarła 25 grudnia 2001 roku, pozostawiając po sobie nie tylko wspomnienie jako nauczycielka i bojowniczka, ale także jako osoba, która doświadczyła okrucieństwa wojny.
Życiorys
Maturę zdała w rodzinnym Łukowie, a następnie podjęła studia z zakresu historii na Uniwersytecie Warszawskim. W roku 1938 uzyskała tytuł magistra historii oraz ukończyła dwuletnie Studium Pedagogiczne. Po tym okresie wróciła do Łukowa, gdzie odbywała praktykę zawodową w Gimnazjum i Liceum im. Tadeusza Kościuszki. Niestety, jej praca zakończyła się wraz z nadejściem okupacji niemieckiej.
Od października 1939 roku rozpoczęła działalność w konspiracji, współpracując z innymi nauczycielami z Łukowa. Pełniła rolę łączniczki w ZWZ. W marcu 1941 roku została aresztowana przez niemieckie władze po tym, jak zdradzono schwytanego wcześniej kuriera, Stanisława Połońskiego. Początkowo osadzono ją w Radzyniu Podlaskim, a później przeniesiono do Zamku Lubelskiego, gdzie była trzymana w celach numer 42 i 38 oraz, od kwietnia 1941 roku, w siedzibie gestapo – budynku Pod Zegarem. Aresztowanie miało miejsce m.in. w towarzystwie Jadwigi Dzido.
W czasie przesłuchań była brutalnie traktowana, a jednym z jej oprawców był Cylko, uczeń liceum łukowskiego, który ujawniał wrogie nastawienie do Polaków. Doznawała wielu szykan, w tym pobić, które miały miejsce w czasie przesłuchań w siedzibie gestapo. Była m.in. biczowana, leżąc rozciągnięta na stole, przy użyciu pejczy zakończonych ołowianą kulką. W Zamku Lubelskim przebywała w towarzystwie wielu innych więźniarek, w tym Apolonii oraz Grażyny Chrostowskich.
21 września 1941 roku została przewieziona do niemieckiego obozu koncentracyjnego Ravensbrück, gdzie skazano ją na pseudomedyczną operację. Przesyłała do rodziny wiadomości na temat brutalnych eksperymentów przeprowadzanych na więźniarkach. Przez pięć długich miesięcy przebywała w karnym bunkrze, gdzie była poddawana torturom. Udało jej się uzyskać wolność podczas transportu ewakuacyjnego 3 maja 1945 roku. Po wojnie szybko wróciła do Polski, gdzie wznowiła swoją działalność zawodową.
W 1971 roku opublikowała książkę zatytułowaną Gdzie nie śpiewały ptaki, będącą jej wspomnieniami. W 1984 roku zdobyła drugą nagrodę w konkursie na pamiętniki więźniów Zamku Lubelskiego, co świadczy o jej niezwykłej determinacji i odwadze.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Antoni Wałecki | Jan Przybysław Majewski | Jerzy Ostrowski (kartograf) | Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska | Maria Sten | Konstanty Mirecki | Franciszek Krupiński | Jerzy Sierociuk | Józef Andrzej Lisowski | Beata Zarzycka | Krzysztof Pakuła | Krzysztof Dybciak | Jacek Dmoch | Stefan Kondracki | Adam Kryński | Janusz AugustynowiczOceń: Janina Fabierkiewicz-Szyrkowa