Włodzimierz Rewski, który urodził się 27 września 1876 roku w Łukowie, był znaczącą postacią w historii Polski. Zmarł 8 marca 1948 roku w Chełmie, gdzie pozostawił po sobie istotny ślad jako prawnik oraz działacz społeczny.
Oprócz jego pracy prawnej, Rewski był również publicystą oraz pasjonatem kolekcjonowania, co wskazuje na jego szerokie zainteresowania oraz zaangażowanie w życie społeczne. Jego działalność w tych dziedzinach przyczyniła się do rozwoju polskiej kultury i prawa.
Życiorys
Włodzimierz Rewski, syn Aleksandra Rewskiego, emerytowanego podporucznika wojsk rosyjskich oraz burmistrza Garwolina i Łukowa, i Heleny Podkońskiej herbu Rawicz, rozpoczął swoją edukację w 1899 roku w gimnazjum w Białej Podlaskiej. Niestety, ze względu na swoją działalność polityczną został relegowany z tej instytucji. W okresie do połowy 1904 roku studiował na Wydziale Prawniczym Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, który ukończył z wyróżnieniem, zdobywając tytuł kandydata uniwersytetu w różnych językach.
Po zakończeniu aplikacji, Rewski pełnił funkcję sędziego sądu handlowego w Warszawie aż do 1914 roku oraz nauczyciela w gimnazjum prywatnym gen. Pawła Chrzanowskiego. Współpracował z Stanisławem Wojciechowskim w ramach ruchu spółdzielczego w Warszawie, a także założył stowarzyszenie spożywcze „Społem” w Piasecznie, gdzie osiedlił się ze swoją rodziną.
W trakcie I wojny światowej Włodzimierz Rewski został zmobilizowany i skierowany jako radca prawny do wojskowego zarządu robót hydrotechnicznych na Froncie Rumuńskim. Po rewolucji lutowej w 1917 roku, służył jako ochotnik w polskich formacjach wojskowych w Odessie. Był prezesem Polskiej Rady Bezpieczeństwa Odessy, a także wiceprezesem Polskiego Wojskowego Komitetu Wykonawczego Frontu Rumuńskiego. Wziął udział w I Ogólnym Zjeździe Związku Wojskowych Polaków w Piotrogrodzie w czerwcu tego samego roku, gdzie doszło do rozłamu związanego z lewicą.
Rewski, jako członek delegacji do ministra wojny i marynarki Rządu Tymczasowego, Aleksandra Kiereńskiego, przedstawił swoje stanowisko i uzyskał zwolnienie 17 polskich legionistów więzionych w Kijowie. Uczestniczył również w II Zjeździe Związku Wojskowych Polaków w grudniu 1917 roku i był wiceprezesem Rady Organizacji Polskich Rosji Południowej. Działał w tym czasie jako wydawca czasopisma „Głos Polski w Odessie”, które publikowało treści polityczne, społeczne i literackie.
Po zakończeniu I wojny światowej i formacji wojskowych w Rosji, Włodzimierz Rewski powrócił do Piaseczna w 1918 roku, gdzie w latach 20. zainicjował budowę osiedla willowego dla warszawskiej inteligencji, które nazywał Reytany. Jako aktywny mieszkaniec, Rewski zaangażował się w życie społeczne miasta, zostając radnym w pierwszym miejskim samorządzie po odzyskaniu niepodległości.
W trudnych latach, Włodzimierz Rewski został sędzią Sądu Okręgowego w Warszawie, a 28 listopada 1921 roku awansował na wiceprezesa tego sądu. Wkrótce jednak, z powodów osobistych, zrezygnował z tej funkcji i na mocy zarządzenia Ministra Sprawiedliwości, został mianowany pisarzem hipotecznym w Równem, a później notariuszem w Chełmie. W tym okresie prowadził również działalność na rzecz estetyki, ładu, higieny oraz ochrony przyrody.
Założył Towarzystwo Uporządkowywania i Upiększania Miasta Chełma, był aktywnym członkiem Stowarzyszenia Przyjaciół Kultury Polskiej, prezesem Polskiej Macierzy Szkolnej oraz prezesem Polskiego Czerwonego Krzyża. Jako przewodniczący chełmskiego koła Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich starał się o utworzenie samodzielnej diecezji chełmskiej obrządku łacińskiego. Pracował również w redakcji „Kroniki Nadbużańskiej”, a w ramach swojej publicystyki ogłosił kilka prac, w tym: „O dostęp własny do morza Czarnego”, „Nadzwyczajna okazja do rozbudowy floty wojennej” oraz „O brakach i potrzebach miasta Chełma”. Zajmował się także tłumaczeniem, w tym przekład opowieści Własa Doroszewicza „Sąd kalifa nad tancerką”.
Włodzimierz Rewski był odznaczony Medalem Niepodległości. Oprócz pracy zawodowej angażował się w pasję kolekcjonerską, gromadząc dzieła dawnej polskiej sztuki, zwłaszcza zegary z XVI, XVII, XVIII i początku XIX wieku. Najcenniejszy z nich, renesansowy zegar z herbem Poznania, ofiarował miastu Poznań.
Większa część jego zbiorów, w tym również dom przy ul. Wielkiej 19 w Warszawie, uległa zniszczeniu podczas powstania warszawskiego. Okupację niemiecką w czasie II wojny światowej spędził w Chełmie, gdzie znalazł się na liście osób przeznaczonych do likwidacji w ramach Akcji AB. Udało mu się przeżyć, ponieważ w czasie aresztowań przebywał w swojej posiadłości w Cycowie. Aresztowanych przewieziono później i rozstrzelano w lesie zwanym Kumową Doliną.
Po wojnie, Włodzimierz Rewski podjął pracę w Sądzie Grodzkim. Zmarł 8 marca 1948 roku w Chełmie i został pochowany na cmentarzu parafialnym przy ul. Lwowskiej (grób D/IX/648).
Życie prywatne
Włodzimierz Rewski, znacząca postać z początku XX wieku, w 1905 roku zawarł związek małżeński z Anną Bogusławą Schirmer. Ich życie rodzinne było bogate i pełne miłości, ponieważ razem wychowali troje dzieci. W skład rodziny weszli:
- Zbigniew, który żył w latach 1905-1989, był uznawanym historykiem sztuki oraz konserwatorem zabytków,
- córka Wanda Rewska Colacino, urodzona w 1907 roku, znana artystka malarka, która połączyła życie z włoskim dziennikarzem i grafologiem, Clemente Colacino,
- Janusz, geodeta, który przyszedł na świat w 1908 roku i zmarł w 1985 roku.
Włodzimierz miał także siostrę o imieniu Eugenia Jaroszkiewicz, co pokazuje, że rodzina miała istotne znaczenie w jego życiu.
Przypisy
- MariuszM. Bechta MariuszM., Przed przełomem. Strajki szkolne na Podlasiu (1902-1905) [online], przystanekhistoria.pl, 02.06.2021 r. [dostęp 12.11.2023 r.]
- Ze Szkół, „Kurjer Warszawski”, 84 (181), crispa.uw.edu.pl, 02.07.1904 r., s. 8 [dostęp 12.12.2023 r.]
- a b ZofiaZ. Granosik ZofiaZ., Opowieść o Reytanach i ulicy Mickiewicza, [w:] MałgorzataM. Kawka-Piotrowska (red.), Mieszkańcy wspominają. Cz. 3. Łapmy stare Piaseczno, 2018, s. 32 [dostęp 13.12.2023 r.]
- Ruch Służbowy, „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości” (4), pbc.biaman.pl, 15.02.1922 r., s. 44 [dostęp 13.12.2023 r.]
- Ustąpienie prezesa sądu okręgowego, „Wiadomości Warszawskie”, 1 (45), crispa.uw.edu.pl, 1929 r., s. 2 [dostęp 14.12.2023 r.]
- Ruch służbowy, „Dodatek do Dziennika Urzędowego Ministerstwa Sprawiedliwości” (14), jbc.bj.uj.edu.pl, 01.06.1929 r., s. 103 [dostęp 14.12.2023 r.]
- Kultura i Turystyka | Waldemar Antoni Kozłowski | blog pisarza [online], waldemarkozlowski.pl [dostęp 14.12.2023 r.]
- RenataR. Kulik RenataR., HenrykH. Kulik HenrykH., Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu (E. S. Nicolai) 02.02.1394-2018 [online], s. 50 [dostęp 14.12.2023 r.]
- AdamA. Puławski AdamA., Problematyka żydowska w „Kronice Nadbużańskiej” [online] [dostęp 14.12.2023 r.]
- Zarządzenie o nadaniu Krzyża Niepodległości z mieczami, Krzyża Niepodległości i Medalu Niepodległości, „Monitor Polski” (102), poz. 123, isap.sejm.gov.pl, 1933 r. [dostęp 15.12.2023 r.]
- Cmentarz | Parafia Rozesłania Świętych Apostołów w Chełmie [online], rozeslanie.pl [dostęp 15.12.2023 r.]
- Wyszukiwarka danych z bazy - Baza indeksów Lubelszczyzny [online], Akt 243, regestry.lubgens.eu [dostęp 16.12.2023 r.]
- Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego [online], geneteka.genealodzy.pl [dostęp 12.12.2023 r.]
- Н.К.Маевский, Адрес-Календарь губерний Царства Польского на 1877 год, ОНЛАЙН БИБЛИОТЕКА ЦАРСКОЕ СЕЛО, 1877 r., s. 197 [dostęp 12.11.2023 r.]
- Памятная книжка Седлецкой губернии na 1878 год., calameo.com, 1878 r., s. 44 [dostęp 12.11.2023 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Andrzej Sitnik | Czesław Rybka | Małgorzata Kuszaj | Seweryn Dziewicki | Krzysztof Głuchowski (polityk) | Leon Klimecki | Cezary Kucharski | Andrzej Bączkowski | Arkadiusz Kasznia | Zbigniew Zemło | Krzysztof CzubaszekOceń: Włodzimierz Rewski