Jan Tupikowski to postać o niezwykle interesującej biografii, która zasługuje na szersze poznanie. Urodził się 6 kwietnia 1894 roku w Łukowie, a jego życie zawodowe związane było z Wojskiem Polskim, gdzie dosłużył się stopnia kapitana administracji piechoty.
Jako żołnierz, Jan Tupikowski miał zaszczyt otrzymać Order Virtuti Militari, co czyni go jednym z nielicznych odznaczonych tak prestiżowym wyróżnieniem.
Jego losy pozostają nieco nieznane po 19 marca 1939 roku, co tylko zwiększa zainteresowanie osobą tego żołnierza i jego osiągnięciami.
Życiorys
Jan Tupikowski urodził się 6 kwietnia 1894 roku w Łukowie, w rodzinie Aleksandra oraz Ksaweryny z Milewskich. Po ukończeniu czterech klas w szkole miejskiej, w 1913 roku podjął decyzję o wyjeździe do Moskwy, gdzie rozpoczął naukę w szkole buchalteryjnej. Tuż po zakończeniu edukacji znalazł zatrudnienie w jednej z moskiewskich firm handlowych, pełniąc rolę pomocnika buchaltera.
20 września 1915 roku, Tupikowski został powołany do armii rosyjskiej i włączony do 6 syberyjskiego pułku piechoty. Po ośmiomiesięcznym szkoleniu rekrutów, przeszedł do szkoły praporszczyków w Gori (Горийская школа прапорщиков). Po jej ukończeniu trafił do 124 pułku piechoty w celu odbycia praktyki. Następnie, w składzie pułku marszowego, został wysłany na front rumuński, gdzie został przydzielony do 32 pułku strzelców. Po urlopie wypoczynkowym w dniu 20 marca 1918 roku, który przyjął w czasie służby, nie wrócił już do jednostki, gdyż wstąpił do Oddziału Polskiego w Odessie.
Podczas rozwiązania tego oddziału, Tupikowski próbował bezskutecznie przedostać się do I Korpusu Polskiego w Rosji, a następnie wstąpił do 4 Dywizji Strzelców Polskich, z którą dotarł do kraju. Po przyjęciu do Wojska Polskiego, jego powszechne przydział do 8 pułku piechoty Legionów. W niezwykle trudnych okoliczności, 23 września 1920 roku, dowodził 10. kompanią w zaciętych walkach o Brzostowicę. Dowódca III batalionu 8 pp, porucznik Antoni Sikorski, wnioskował o odznaczenie go Orderem Virtuti Militari, podkreślając w nim:
„dn. 23.9.1920 r. kiedy nieprzyjaciel w silnym natarciu chciał złamać naszą linię, pomimo że oba skrzydła były silnie zagięte do tyłu, ppor. Tupikowski ślicznym kontratakiem werżnął się w linię nieprzyjacielską i osiągnął szosę Brzostowicką. Odrzucony stamtąd, dwa razy jeszcze musiał zdobywać te same miejsca, które ostatecznie utrzymał. Cały czas szedł na czele swojej kompanii i świecił męstwem i odwagą.”
Wniosek podpisał kapitan Leon Winiarski, a wsparł go generał podporucznik Leon Berbecki, pełniący funkcję dowódcy 3 Dywizji Legionów. 1 czerwca 1921 roku, mając już stopień porucznika, pełnił służbę w Centrum Wyszkolenia Wołkowysk, pozostając oficerem 8 pp Leg. Po zakończeniu działań wojennych, kontynuował swoją zawodową karierę wojskową w 8 pp Leg. w Lublinie. W dniu 3 maja 1922 roku, został zweryfikowany w stopniu porucznika, a 12 kwietnia 1927 roku, prezydent RP nadał mu stopień kapitana.
W lipcu 1928 roku, Tupikowski został przeniesiony do kadry oficerów piechoty oraz do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. W roku szkolnym 1928/29 służył jako oficer 6 kompanii podchorążych II rocznika, a w roku szkolnym 1929/30 pełnił rolę komendanta klasy „C” w 1. kompanii podchorążych. W styczniu 1930 roku, przeniesiono go do 84 pułku piechoty w Pińsku, a w marcu 1934 roku był dowódcą 2. kompanii 84 pp.
Tupikowski skutecznie ukończył kurs informacyjny przy Ekspozyturze Nr 5 Oddziału II Sztabu Głównego we Lwowie. W listopadzie 1933 roku, mjr dypl. Tadeusz Skinder zaproponował, aby nawiązał współpracę z wywiadem Korpusu Ochrony Pogranicza. Po 1935 roku, przeniesiono go do korpusu oficerów administracji, gdzie został przydzielony do Komendy Rejonu Uzupełnień Pińsk na stanowisko kierownika I referatu ewidencji, które pełnił do 19 marca 1939 roku. Jan Tupikowski był również osobą żonatą.
Ordery i odznaczenia
Jan Tupikowski, znany ze swojego wkładu w historię, został odznaczony wieloma prestiżowymi medalami i orderami za swoje zasługi.
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 1101 – 17 maja 1921,
- Krzyż Walecznych,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- łotewski Medal Pamiątkowy 1918-1928 – 6 sierpnia 1929,
- Medal Zwycięstwa.
Przypisy
- Ulatowski 2013 ↓, s. 179.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 301.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 301, 854.
- Kolekcja ↓, s. 6.
- Kolekcja ↓, s. 5, 7.
- Kolekcja ↓, s. 4.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 63.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 63, 612.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 28 maja 1921, s. 990.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927, s. 122.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928, s. 220.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 24.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 140, 379.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 146, 437.
- Spis oficerów 1921 ↓, s. 46, 924.
- Targowski 1928 ↓, s. 40.
- Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 60.
- Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 102.
- Kolekcja ↓, s. 2.
- Kolekcja ↓, s. 3.
- Kolekcja ↓, s. 1.
- Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 96 z 13 sierpnia 1920, pkt 1 Wykaz oficerów, których karty kwalifikacyjne nie wpłynęły do Dep. I MSWojsk.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929, s. 242.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1930, s. 33.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931, s. 259.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Zdzisław Jerzy Ławecki | Jerzy Walerian Skolimowski | Władysław Raypert | Tadeusz UszyńskiOceń: Jan Tupikowski