Muzeum Regionalne w Łukowie to istotny punkt na kulturalnej mapie regionu, które znajduje się w malowniczym Łukowie. To ważna placówka, pełniąca rolę jednostki organizacyjnej powiatu łukowskiego.
W muzuem gromadzone są różnorodne zbiory, które odzwierciedlają bogate dziedzictwo kulturowe i historyczne tego obszaru.
Historia muzeum
Pierwsze działania na rzecz stworzenia instytucji muzealnej w Łukowie miały miejsce w czasie międzywojennym. W 1920 roku podjęto próbę zorganizowania muzeum w dawniej cerkwi św. Mikołaja, jednak wydatki na remont przekroczyły możliwości finansowe miasta. W 1925 roku, po publikacji artykułu autorstwa Stanisława Samulika, powołano Tymczasowy Komitet Organizacji Muzeum Ziemi Łukowskiej. Niemniej jednak, także te działania nie przyniosły efektu w postaci utworzenia placówki.
Wznowienie idei powołania muzeum miało miejsce po zakończeniu II wojny światowej. W 1957 roku, towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łukowskiej rozpoczęło działania w kierunku stworzenia instytucji. Dwa lata później, Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Łukowie podjęło uchwałę o powołaniu placówki muzealnej. Jej siedzibą miały być pomieszczenia Szpitala Powiatowego znajdującego się przy ulicy Świerczewskiego (dzisiaj Piłsudskiego). Ostatecznie ta lokalizacja nie została wykorzystana, a w 1964 roku muzeum otrzymało przydział pomieszczeń w budynku byłego Konwiktu Szaniawskich z XVIII wieku, który wcześniej zajął Sąd Powiatowy.
Po dokonaniu remontu, muzeum otworzyło swoje podwoje w marcu 1967 roku. Wcześniej organizowało ekspozycje w Powiatowym Domu Kultury. W 1985 roku przeprowadzono remont budynku, co pozwoliło placówce na zyskanie dodatkowych pomieszczeń.
W latach 1966–1975 muzeum pełniło rolę instytucji macierzystej dla Muzeum Henryka Sienkiewicza w Woli Okrzejskiej. Ponadto, w 1965 roku, przy muzeum powstał Łukowski Ośrodek Rzeźby Ludowej, którego inicjatorem był Marian Adamski, rzeźbiarz z Sobiski. Ośrodek ten przyciągał rzeźbiarzy z ziemi łukowskiej, którzy z biegiem czasu zaczęli odnosić sukcesy i zdobywać nagrody. Obecnie, we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ośrodek prowadzi dwie „szkółki rzeźbiarskie”: jedną w Łukowie, a drugą w Woli Gułowskiej.
Obecnie muzeum dysponuje stałą ekspozycją paleontologiczną, która prezentuje amonity pochodzące z lokalnych jurajskich kier lodowcowych. Dodatkowo, instytucja organizuje wystawy czasowe o charakterze historycznym i etnograficznym.
Muzeum jest obiektem otwartym przez cały rok, z wyjątkiem sobót. W dni robocze wstęp jest płatny, podczas gdy w niedziele jest on całkowicie wolny.
Budynek konwiktu Szaniawskich
W 1696 roku w Łukowie zagościli pijarzy, co zapoczątkowało proces tworzenia lokalnego kolegium. Już w następnym roku, 1697, zaczęto budować pomieszczenia szkolne, a według planów cała budowa zakończyła się w 1701 roku, co z kolei oznaczało rozpoczęcie działalności szkoły pijarskiej.
W 1730 roku, biskup krakowski Konstanty Felicjan Szaniawski, którego rodzinne gniazdo znajdowało się w pobliskich Szaniawach, ufundował w sąsiedztwie uczelni konwikt. Był on przeznaczony dla dziesięciu chłopców z jego rodu. Środki na budowę placu (ogrodu i łąki) wyniosły 1200 florenów, a całkowity koszt budowy gmachu osiągnął 10 tysięcy florenów. Biskup nie tylko dofinansował budowę, ale także ustanowił fundusz w wysokości 2000 florenów polskich, który miał wspierać utrzymanie konwiktorów oraz przeznaczył dziesięcinę z szesnastu okolicznych miejscowości.
Regulamin internatu został stworzony już w 1728 roku, a prace budowlane rozpoczęły się w 1731 roku. Zakończyły się one w 1733 roku, po śmierci biskupa. Zgodnie z raportem Komisji Edukacji Narodowej z 1782 roku, instytucja ta funkcjonowała z powodzeniem.
Podobnie jak kolegium pijarskie, konwikt przetrwał trudności związane z upadkiem I Rzeczypospolitej. Jednak po powstaniu listopadowym pijarzy zostali wykluczeni z prowadzenia nauczania w 1833 roku. Na miejsce duchownej uczelni powstała świecka instytucja, gimnazjum województwa podlaskiego, które w 1840 roku przemianowano na Gimnazjum Gubernialne Podlaskie. W tym okresie konwikt pełnił zaledwie rolę standardowego internatu.
W 1844 roku carskie władze przeniosły gimnazjum wraz z konwiktem do Siedlec, co skutkowało przekształceniem starego gmachu w biura oraz mieszkania dla urzędników państwowych. W 1866 roku budynek przeszedł na własność Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu, a w 1872 roku stał się własnością prywatną. Został nabyty przez sędziego Michała Lewoncewicza w 1897 roku.
W 1934 roku, część parterowa budynku została wydzierżawiona przez Skarb Państwa. W czasie II wojny światowej gmach został zajęty przez niemieckich okupantów, którzy zaadaptowali go na kasyno. Po zakończeniu wojny, na parterze ulokowano Sąd Powiatowy, Biuro Ewidencji Ludności oraz Hipotekę, podczas gdy piętro zajmowało mieszkanie prywatne. W 1964 roku w budynku dawnego konwiktu zorganizowano Muzeum Regionalne.
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Parafia św. Brata Alberta w Łukowie | Zimna Woda (zalew) | Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Łukowie | Budynek Starostwa Powiatowego i Urzędu Miasta w Łukowie | Nadleśnictwo Łuków | I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Łukowie | Zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Łukowie | Budynek dawnej Kasy Skarbowej w Łukowie | Budynek przy ulicy Józefa Piłsudskiego 28 w Łukowie | Orlęta Łuków | Miejska Biblioteka Publiczna im. Henryka Sienkiewicza w ŁukowieOceń: Muzeum Regionalne w Łukowie