Jan Getler-Girtler

---

Życiorys

Jan Getler-Girtler, właściwie Jan Gürtler, urodził się jako syn Emila Ottona oraz Eufemii z Dobieckich. W młodości kształcił się w rządowym gimnazjum w Siedlcach, a po uzyskaniu świadectwa dojrzałości, podjął studia w Warszawskim Instytucie Politechnicznym. Ukończył je w 1905 roku, jednakże z powodu strajku szkolnego, nie zdołał sfinalizować edukacji. Już od 1903 roku aktywnie uczestniczył w działalności Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), a w kolejnym roku zyskał tytuł członka tej partii w Powiślu.

W okresie od sierpnia 1906 do stycznia 1907 znalazł się w kierownictwie PPS w okręgu lubelskim. Jego ścieżka kariery prowadziła do Kijowa, gdzie do sierpnia 1907 roku zdobywał doświadczenie oraz uzyskał dyplom inżyniera technologa w lokalnym Instytucie Politechnicznym. W latach 1907–1915 pełnił rolę kierownika ds. eksploatacji oraz rozbudowy wąskotorowej kolejki grójeckiej, łączącej Warszawę z Grójcem.

W czasie I wojny światowej, pomiędzy 1915 a 1918 rokiem, przebywał w Rosji, gdzie początkowo pracował jako kierownik wydziału mechanicznego na kolei ołonieckiej. Od marca 1916 roku związany był z Polową Dyrekcją Kolejową w Nowosokolnikach, a od marca 1917 pełnił funkcję zastępcy naczelnika wydziału mechanicznego w zarządzie kolei południowo-zachodnich w Kijowie. Równocześnie aktywnie uczestniczył w działaniach Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny.

Powróciwszy do ojczyzny w czerwcu 1918 roku, został inspektorem przemysłowym okręgu warszawskiego w Ministerstwie Przemysłu i Handlu. W grudniu 1918 roku awansował na stanowisko kierownicze, a od lutego 1919 do 1933 roku pełnił rolę naczelnika wydziału kolei dojazdowych w Ministerstwie Kolei Żelaznych (potem Ministerstwo Komunikacji). W 1926 roku zainicjował powstanie Departamentu Lotnictwa Cywilnego w Ministerstwie Komunikacji i stanął na czele podkomisji eksploatacyjnej Komisji Polityki Lotniczej Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwwgazowej.

W 1933 roku objął stanowisko wicedyrektora Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Toruniu, a od 1937 roku pełnił funkcję dyrektora magistrali węglowej Herby Nowe-Gdynia w Dyrekcji Francusko-Polskiego Towarzystwa Węglowego w Bydgoszczy. W latach trzydziestych aktywnie uczestniczył w życiu społecznym, m.in. jako prezes Pomorskiego Okręgu Kolejowego Przysposobienia Wojskowego do grudnia 1937 roku oraz członek Wojewódzkiego Komitetu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Toruniu.

Po wybuchu II wojny światowej, ewakuował całą dyrekcję oraz magazyny pod Łuck, a po jej rozwiązaniu udał się do Wilna. Po zajęciu tego miasta przez Rosjan w 1939 roku, pracował jako inżynier przy dyrekcji kolei. W 1941 roku wrócił do Warszawy, ukrywając się pod nazwiskiem Jan Wojtkowski. W sierpniu 1944 roku dotarł do Gołkowa pod Piasecznem, gdzie pozostał aż do zakończenia działań wojennych.

W marcu 1945 roku zainaugurował pracę jako inżynier do szczególnych zleceń w dyrekcji Departamentu Ruchu Ministerstwa Komunikacji. W październiku 1946 przeszedł do Państwowego Przedsiębiorstwa Budowy Mostów i Konstrukcji Stalowych „Mostostal”, gdzie m.in. kierował budową pięciu hangarów dla lotnictwa cywilnego w Warszawie oraz masztu antenowego dla Polskiego Radia w Raszynie. Od kwietnia 1954 roku aż do emerytury w lipcu 1958 roku związany był z Centralnym Zarządem Konstrukcji Stalowych w Ministerstwie Budownictwa Przemysłowego.

Jan Getler-Girtler zmarł 23 maja 1970 roku i został pochowany na Cmentarzu Ewangelickim w Lublinie.

Ordery i odznaczenia

Jan Getler-Girtler był osobą, która otrzymała liczne odznaczenia za swoje zasługi. Wśród nich znajdują się:

• krzyż kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 11 listopada 1937 roku,
• złoty krzyż zasługi, nadany 18 marca 1932 roku,
• medal niepodległości, wręczony 4 listopada 1933 roku.

---

Oceń: Jan Getler-Girtler

---